آمر دیپارتمنت گروه پژوهشی فقه در مرکز پژوهشی المصطفی
چکیده
نوع‌شناسی و تیپولوژی، موضوعی است که در مقوله‌های فراوان و از جمله در کریمولوژی یا جرم‌شناسی وجود دارد. در فقه و حقوق اسلامی نیز پرسش از تیپولوژی جرایم می‌تواند مطرح باشد که طبقه‌بندی و دسته‌بندی جرایم چگونه‌است. با توجه به اهمیت بحث جرایم در فقه و حقوق اسلامی، جستجوی روشنگرانه در نوع‌شناسی جرایم از منظر فقه و حقوق اسلامی نیز حایز اهمیت بوده و می‌تواند در عرصه‌های پژوهشی برای اساتید و دانشجویان رشته مربوطه مهم و مفید باشد. به رغم تلاش‌های ارزشمند فقیهان مسلمان در تمام مذاهب فقهی نسبت به همه ابواب فقهی، به خصوص مباحث جرایم، نگارنده این سطور جای پژوهش روشمند در تیپولوژی جرایم را خالی احساس نمود و برای انجام آن اهتمام ورزید. اگرچه در تقسیم‌بندی جرایم، مذاهب فقهی اتفاق نظر ندارند و بعضا اختلافاتی در دسته‌بندی‌های گوناگون وجود دارد. اما بنا به مطالعات انجام شده، مهم‌ترین دسته‌بندی‌های فقهی در موضوع جرایم، تقسیم‌بندی آن از لحاظ مجازات، ارتباط و عدم ارتباط جرایم با حوزه عمومی جامعه، ارتباط جرایم با حاکمیت سیاسی جامعه اسلامی، قصد و نیت مجرم نسبت به فعل و نتیجه مجرمانه آن و شکل سلبی و ایجابی جرم، یافته‌های این تحقیق محسوب می‌شود. تحقیق حاضر بنا به سرشت موضوع خود، کتابخانه‌ای بوده و با استناد به منابع اصیل فقهی فرق اسلامی و روش تحلیلی توصیفی انجام یافته‌است.
)